ایسلند در سال ۲۰۱۹ در فهرست خاکستری FATF قرار گرفت و چند ماه پس از تقویت حضور نظامی آمریکاییها در این کشور از این فهرست خارج و مجددا به فهرست سفید بازگشت.
اکتبر ۲۰۱۹ افایتیاف، ایسلند را در فهرست خاکستری قرار داد. در بیانیه این سازمان بیندولتی آمده بود: «ایسلند، زیمباوه به همراه مغولستان به فهرست جدید نظارتی گروه ویژه اقدام مالی معرفی شدهاند.»در وبسایت FATF نوشته است، ایسلند از سال ۱۹۹۲ عضو این سازمان است و از سال ۲۰۱۸ در مورد مقابله با پولشویی و تامین مالی تروریسم تحت ارزیابی قرار گرفته و در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ اقداماتی برای تقویت چارچوب خود انجام داده است؛ این کشور از اکتبر ۲۰۱۹ تا اکتبر ۲۰۲۰ تحت نظارت شدید قرار گرفت.این نهاد بینالمللی، در ابتدا ایسلند را به عنوان کشور «غیرمطلوب» رتبهبندی کرد و سپس «مطلوب» تغییر داد و در نهایت «نسبتا مطلوب» نگه داشت.در حال حاضر، ایسلند از ۴۰ توصیه این سازمان، ۲۲ مورد را به طور کامل و ۱۶ مورد را به صورت عمده سازگار شده است اما این کشور همچنان ۲ توصیه را به صورت «تاحدی مطابق» اجرا کرده است.در زمینه خروج ایسلند از فهرست خاکستری، تمامی کشورهای اتحادیه اروپا از ایسلند حمایت کرده بودند.
ایسلند و خروج نظامی آمریکا
ایسلند یکی از کشورهاییست که نیروی نظامی دائمی و از معدود کشورهاییست که ارتش رسمی ندارد. با این حال، ایسلند به عنوان یکی از اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نقش مهمی در امنیت و همکاریهای نظامی بینالمللی ایفا میکند و امنیت آن تا حد زیادی به همکاری با کشورهای عضو ناتو وابسته است.آمریکا تا سال ۲۰۰۶ یک پایگاه نظامی در این کشور به نام «پایگاه هوایی کِفلَوویک» داشت که به دلیل اختلاف میان ۲ کشور در زمینه هزینهها و شرایط و به صورت ویژه اعتراضهای مردم به حضور نظامیان آمریکایی و ناتو در این کشور، این پایگاه تعطیل شد.تا پایان جنگ سرد، شهر «کِفلَوویک» در شبه جزیره «ریکیاویک» به لحاظ اقتصادی به پایگاه هوایی آمریکا وابسته بود. با این حال، اعتراضات زیادی از سوی مردم ایسلند در مورد حضور نظامیان در این شهر وجود داشت.
حضور نظامی آمریکا در ایسلند چند ماه پیش از سفید شدن در FATF
چهار ماه قبل از خروج ایسلند از فهرست خاکستری FATF، خبرهایی منتشر شد که آمریکا قصد دارد فرودگاهها و تاسیسات نظامی جامانده از جنگ سرد را توسعه دهد.شبکه خبری العالم نوشت، «آمریکا قصد دارد به بهانه تهدیدهای روسیه یک پایگاه نظامی به جامانده از دوران جنگ سرد و تاسیسات مرتبط آنرا برای استقرار حجم بیشتر تجهیزات و پرسنل نظامی تجهیز کند.» وبگاه «دیفنس بلاگ» نوشت، آمریکا با توسعه فرودگاهها میتواند از هواپیماهای باربری سنگین خود استفاده کند و دولت آمریکا قصد دارد از این پایگاه نظامی برای استقرار هواپیماهای سوخترسان استفاده کند.بسیاری از کارشناسان معتقدند که FATF یک نهاد سیاسیست و فرآیند و روند ارزیابی و تصمیمگیری این سازمان مشخص نیست و به ابزاری برای فشار سیاسی بر کشور و امتیازگیری تبدیل شده است.بررسی عملکرد این نهاد در سالهای اخیر نشان میدهد که تصمیمهای آن بیشتر سیاسی بوده تا فنی.با اینکه این سازمان بیندولتی مدعیست که این دستورالعملها را برای جلوگیری از پولشویی و تامین مالی تروریسم تعیین کرده اما کشورهایی که بنا بر گزارش واشنگتنپست «بهشت پولشویی در جهان هستند» یعنی آمریکا و انگلیس هیچگاه در فهرست سیاه این نهاد قرار نگرفتهاند.
روزنامههای فایننشال تایمز و گاردین در مقالات مختلف به این موضع اشاره کردهاند که FATF به میزان زیادی در تصمیمگیریهای خود تحت تأثیر سیاستهای کشورهای غربی قرار گرفته و به ابزاری برای پیشبرد منافع سیاسی و اقتصادی آمریکا تبدیل شده است و در مواقعی که منافع غربیها در خطر باشد، FATF به سرعت به فعالیتهای خود ادامه میدهد، در حالی که در مورد کشورهایی که تهدیدی برای منافع غرب نیستند، به ندرت اقداماتی انجام میدهد.